Llafar Bro

Mwy o hanes y Bêl-droed yn y Blaenau.

Mwy o hanes y Bêl-droed yn y Blaenau.
(Allan o gofnodion y diweddar Ernest Jones)

Tymor 1956-57 oedd y cyntaf i ‘Stiniog gael chwarae ar eu cae newydd yng Nghae Clyd. Symudwyd yno o Gae Haygarth a oedd yn dueddol iawn o fynd yn un cawdal o fwd. Roedd gan glwb pêl-droed Porthmadog lun ar un o furiau eu hystafelloedd newid yn portreadu, a gor-liwio cyflwr gwael cae Haygarth. Hwyl oedd y cyfan, mae'n siwr, ond nid oedd cefnogwyr ‘Stiniog yn gweld yr ochr ddigrif i'r mater. Y gêm gyntaf ar y cae newydd oedd Blaenau v Llanrwst, ac enillodd Stiniog o 4-2. Peter Holmes, Blaenau oedd y cyntaf i sgorio ar Gae Clyd. Collodd Stiniog wasanaeth Fred Corkish yn 1956-57. Tymor sâl a fu hwn i'r Blaenau. Yr oeddynt yn weddol dda gartref ond yr oedd yn chwith iawn eu gweld yn perfformio oddi cartref. Dim ond mewn tair cystadleuaeth cwpannau yr oeddynt yn cymryd rhan, Cwpan Cymru, Her Gwpan a Chwpan Cookson, ac yr oeddynt allan ohonynt yn gynnar iawn. Llwyddasant i sgorio 107 gôl ond bu bron iddynt adael i dimau eraill sgorio hynny yn eu herbyn. Y prif sgorwyr oedd Eccleson (21), Ron James (18), D.G.Pierce (14), William Jones (11) ac R.T.Jones (11). Cafodd Geraint Vaughan Jones dair gôl mewn un gêm ddwywaith ar ôl eu gilydd.

1957-58
Yr oedd tymor 57-58 yn salach fyth. Hyn er i'r Blaenau gael gwasanaeth Jack Robinson - y gellid dadlau mai ef a fu'r dalent fwyaf erioed ar lyfrau Stiniog. Bu Mullock yn y tîm bedair gwaith ond ni chafodd gôl. Cymerwyd ei le gan Bradley, Finney, Lane, J.D.Hughes, Gwilym Griffiths. Ni fu gan Blaenau fawr erioed gymaint o chwaraewyr ar y llyfrau - 51 i gyd. Yn y gôl bu David Neville Davies, Tom Jones. Bu Orig Williams yn y tîm saith gwaith. Wrth edrych yn ôl ar y rhestri gwelir bod chwaraewyr medrus iawn ynddi, ond nid oedd obaith gyda'r fath gyfnewidiadau a ddigwyddai. Er hyn oll, nid aeth y Blaenau i waelodion y tabl - yr oedd pump tîm odanynt.
1958-59 Os oedd tymor 1957-58 yn un o'r tymhorau gwaelaf, yr oedd yr un a'i dilynodd ymysg y goreuon. Ni ellir byth â deall hanes y bêl-droed yn Stiniog heb wybod am y tîm a luniwyd yn

1958-59.
Dyma'r tîm: Bob Pines, John Edwards, Bob Hunter, Richard Alwyn Thomas, Jack Robinson, Keith Godby, David Todd, Jimmy Quinn, Derek Hunter, Norman Birch, Tony McNamara. Y mae'r enwau hyn yn darllen fel barddoniaeth i bawb a ddilynodd Stiniog yn 1958-59. Ni wnaeth y tîm hwn golli gêm o gwbl. Ac eto, ni enillodd Blaenau bencampwriaeth Gogledd Cymru yn 1958-59, ond y mae rheswm da am hynny. Yr oedd hi'n Dachwedd y cyntaf 1958 ar y tîm cyfan uchod yn cychwyn ar ei yrfa. Cyn hynny aethai pymtheg gêm heibio heb ennill ond pump ohonynt. Roedd hi wedi canu, felly, ar Stiniog i ennill y bencampwriath. Roedd hi'n ddechrau Medi ar Bob Hunter yn ymuno, yn niwedd Medi Medi ar McNamara, ac yng nghanol Hydref ar R.Alwyn Thomas yn cyrraedd. O Dachwedd ymlaen ni chollodd y tîm llawn un gêm. Heb Bob Hunter, collodd y tîm yng Nghei Connah ar y 7fed o Fawrth, ac ni chollwyd yr un gêm wedyn. Golygai hynny fynd am 17 gêm heb golli. Fel yr oedd y tymor yn dirwyn i ben cafodd y Blaenau fuddugoliaeth yn erbyn holl brif dimau y Gynghrair ar y pryd, sef Boro Utd., Llandudno, Caergybi, Caernarfon a Bae Colwyn. Yr oedd hyn yn arwydd o pwy a fyddai pencampwyr y tymor hwnnw pe byddai Stiniog wedi cael cychwyn ynghynt. Dros y tymor sgoriodd Stiniog 148 gôl. Yr oeddynt yn drydydd yn nhabl y Gynghrair, a hwy a enillodd gwpan Cookson a'r Her Gwpan. Sgoriodd Derek Turner 55 gôl mewn 42 gêm. Y prif sgorwyr eraill oedd Quinn - 28, Birch - 26, McNamara - 12, Todd - 12. Sgoriodd y pum blaenwr hyn gyfanrif o 133 gôl. Cafodd Turner, Quinn a Birch 109 gôl rhyngddynt. Yn y gêm Gynghrair olaf galwyd ar dîm hollol leol i chwarae yn erbyn Treffynnon, ac fe enillasant 4-2. Y tîm hwnnw oedd: Alan Evans Jones, Ronnie Humphreys, Dewi Owen, Vivian Jones, Ronnie Jones, Elwyn Rees, R.Elwyn Jones, Edmund Williams, Arwyn T.Williams, Elfyn Jones, Ken Jones.
(i'w barhau. VPW)

posted by Ffestiniog.org.uk @ 12:00 AM